Formasyonlar

Sözcük oluşumu, içerdiği anlam açısından belli bir düzlemde birden fazla öğrenmeyle uyum içinde olmanın bir yolu olarak yorumlanabilir. Teknik Formasyonlar – Borsa yazımızı da gözden geçirebilirsiniz. Spor müsabakalarından devlet toplantılarına, bakkal bölümünden ekonomik tablodaki verilere kadar bazı oluşumlar yaşamın ritmini ve düzenini temsil ediyor. Hayatta şekillenen fiyat hareketlerinin birleşimi ve uyumu, piyasanın geleceği hakkında fikir oluşturmaya yardımcı olabilir. Olağan sürecinde belirli koşullar altında belirli bir tepki yaratan piyasanın, aynı koşullar farklı bir zamanda ortaya çıktığında da benzer şekilde tepki vermesi çok doğaldır. Bu varsayımdan hareketle fiyatları oluşturan genel verilerin belirli biçimler alması bazen yatırımcı için son derece değerli öncü veriler oluşturmaktadır.

Topluluklar tarafından oluşturulan şeklin adını ve sonuçlarını, ekran görüntüsüne dayalı olarak belirgin bir şekilde tanımlanmış bir görünümle ele alacağız.

Bir bakışta hiçbir şey ifade etmeyen şamdan dizileri dikkatli ve bilinçli gözlerle izlendiğinde birçok oluşumun ipuçlarını yakalamak mümkün olabilir. Oluşan şekillerin oluşumlarla uzlaştırılabilmesi genellikle yatırımcının öznel bakış açısıyla ilgilidir ve bazen farklı oluşum görüntüleri farklı noktalardaki kişiler tarafından yorumlanabilmektedir. Oluşumun oluşumu hakkında yorum yapabilmek için geçmiş fiyatları bir süre grafik üzerinde incelemek ve sonuçlarını değerlendirmek yeterli olabilir. Zaman içerisinde kısa sürede elde edilen görsel bakış açısı ile oluşum oluşumunu algılama yeteneği sağlanabilir. Gelişen oluşum oluşumunun bire bir görünüm benzerliğini beklemeye gerek yoktur. Bazen oluşumu oluşturan bir şekil çıkıntısı, Daha düşük seviyenin veya genliğin tanımlarla tam olarak eşleşmesini beklemek uygun olmaz. Genel anlamda yeterince oluşturulan benzerlik, oluşumun tanımı için yeterli görülmelidir.

Tablodaki görünüş örnekleri ile birlikte size ana oluşumları anlatmaya çalışacağız.

Çift Dip Oluşumu

 

Çift dip oluşumu, sıklıkla görülebilen güvenilir bir oluşumdur. Düşmeye devam eden bir fiyatın dipten tersine döndüğünü gösteren önemli bir ters çevirme modelidir.

Örnekte görüldüğü gibi aşağı doğru hareket etmeye devam eden fiyat, ilk aşamada önemli bir destek noktasından geri dönüyor. Bu nokta önceden belirlenmiş bir destek noktası olabileceği gibi tesadüfi veya önemli ekonomik gelişmelerin fiyatlara yansıdığı seviyeler de olabilir. Ancak her halükarda yatırımcıların iradesini yansıtan önemli bir dayanak noktasıdır. Buradan dönen fiyat kısa bir toparlanma döneminden sonra aynı seviyeye ulaşırsa hareketine devam edemez ve geri döner, ilgili seviyenin önemli bir destek noktası olduğu teyit edilir. Fiyat önceki dönüşünden daha uzak bir noktaya ulaşmayı başarırsa, ayı piyasası cesareti kırılır ve hızlı alımlar başlar.

Fiyatın iki kez kırılmaya çalıştığı noktalar dipler ve iki dip arasında fiyatın yükselmeye çalıştığı son noktadan çizilen yatay bir çizgi omuzu oluşturuyor. Omuz çizgisi adı verilen bu önemli çizgi yukarı doğru kırıldığında boğaların hakimiyeti hissedilir ve satın alma için en uygun koşullar yaratılır. Omuzların üzerindeki yükselmeler genellikle hızlı ve kesintisiz olabilir.

Çift Tepe Oluşumu

 

Çiftli tepe formasyonu çift dip formasyonu ile benzer özelliklere sahip olsa da tek farkı yükselen bir grafikte çift dibe göre simetrik özellikler göstermesidir.

Yukarı doğru hareket etmeye devam eden fiyat, ilk aşamada önemli bir direnç noktasına ulaşır ve geri döner. Buradan dönen fiyat kısa bir toparlanma döneminden sonra aynı seviyeye ulaştığında tekrar hareketine devam edemez ve çift tepe oluşumunun son aşamasına geri döner. Bundan sonra, fiyat daha önce gösterdiği geri çekilme noktasının altına düşerse, çift tepe paterni tamamlanır.

Fiyatın iki kez kırılmaya çalıştığı noktalar zirvelerdir ve iki tepe arasında geri çekilmeye çalıştığı son noktadan çizilen yatay bir çizgi omuz hizalamasını oluşturur. Omuz çizgisi olarak adlandırılan bu önemli çizgi bozulduğunda ayıların hakimiyeti kendini gösterir ve satışa başlamak için en uygun koşulların sağlandığı anlaşılır. Omuz hizasının altına düşmeler genellikle hızlı ve kesintisiz olabilir.

Üçgen Desenler

Üçgen oluşumları, yönünü belirlemeye çalışan bir pazarda genellikle önemli beklentilerden önce ortaya çıkan farklı ve güvenilir bir oluşumdur.

Fiyatların belirli bir hareket aralığı varken, bu alan gittikçe daralmakta ve bir süre sonra fiyatın hareket etmesi için genlik kalmamaktadır. Bu durumda fiyat, sıkıştığı noktadan belli bir yöne sıçrayarak yolunu bulur ve kendisine yeni bir akış alanı açar. Fiyatlar doğası gereği hareket etmek ister. Bir piyasada spekülasyon olmadan kar elde etmek mümkün olmadığından, fiyatın belirli bir harekete sahip olması arzu edilir ve gereklidir. Bu nedenle fiyatın tek yöne gitmesi ve bir süre sıkıldıktan sonra durağan dönemi kapatmak istemesi oldukça anlaşılır bir durumdur.

Üçgenler temelde üç kısma ayrılır. İfade ettiği şekli itibariyle "yükselen üçgen", "inen üçgen" ve "simetrik üçgen" olarak gruplandırılan bu oluşum grubu, önemli haberlerin arifesinde sıkça görülen bir oluşum biçimidir.

Yükselen Üçgen Oluşumu

 

Yükselen üçgen oluşumunun hipotenüs kenarı, giderek artan bir eğime sahiptir. Dolayısıyla yükselen üçgenin adı. Fiyat, üst taraftaki belirli bir direnç noktasına göre yatayda göreli bir çizgiyi geçemez. Ancak, her geri çekişinde aşağı doğru hareketinin büyüklüğü azalır. Dolayısıyla gittikçe küçülen bir alanda fiyat sıkışıyor.

Yükselen üçgen modelinin kırılma noktasında, fiyat hareketinin genellikle yukarı doğru olduğu kabul edilir. Bu nedenle, üçgenin üst sınır çizgisini önemli miktarda geçmesi, alma sinyali için gerekli koşulların oluştuğunun bir işareti olarak kabul edilir. Çıkış sırasında fiyatın hızlı bir yön bulma eğilimi bazen ters yönde kısa hamlelere neden olabilmektedir. Bu durumda, üçgen çıkışında kabul edilebilir miktarda yukarı hareketi onaylamak için beklemek faydalı olabilir.

Alçalan Üçgen Oluşumu

 

Yükselen üçgen oluşumunun tüm özelliklerine sahip olmakla birlikte, ilgili formasyonun alt simetrisi gibi çalışır. Hipotenüs kenarının eğimi aşağı doğrudur. Fiyat, alt kısımdaki belirli bir destek noktasına göre aşağı akışa gidemez, ancak her tersine çevirme her seferinde daha kısa olacak ve fiyat giderek daha dar bir aralıkta sıkışmaya başlayacaktır. Hareket edecek yer bulamayınca fiyat en sonunda sıçrar ve kendisine yeni bir hareket alanı açar.

Azalan üçgen modelinin kırılma noktasında, fiyat hareketinin genellikle aşağı doğru olduğu kabul edilir. Dolayısıyla üçgenin alt sınır çizgisini önemli miktarda geçmesi satış sinyali için gerekli koşulların oluştuğunun en önemli göstergesidir. Çıkış sırasında fiyatın hızlı bir yön bulma eğilimi bazen ters yönde kısa hamlelere neden olabilmektedir. Bu durumda, üçgen çıkışında kabul edilebilir miktarda aşağı doğru hareketi onaylamak için beklemek faydalı olabilir.

Simetrik Üçgen Oluşumu

 

Bazen bir üçgen oluşumunda piyasa beklentisi kararsız olabilir. Fiyat her iki yönde de sıkıştığında ne aşağıya ne de yukarı doğru bir eğimden bahsetmek mümkün değil. Fiyat, yukarıdaki belirli bir noktadan geri döndüğünde ve aşağı doğru hareket ettiğinde, aynı uzunluktaki bir noktadan da geri dönebilir. Dolayısıyla bir üçgenin oluştuğu açıkça görülürken üçgenin yönü hakkında fikir sahibi olmak mümkün değildir.

Fiyatın gittikçe daraldığı ve en uç noktaya ulaştığında, bulunduğu noktayı aşarak tek yönde hızla hareket edeceği açıktır ancak simetrik üçgen olarak adlandırılan bu oluşumda, yönü belirleyin. Yapılacak en iyi şey, fiyat yönü tamamen netleştikten sonra hızla gelişen yeni fiyat hareketine katılmaktır.

Simetrik üçgen oluşumunda kısa süreli ters hareketlerin olabileceği bilinci ile fiyatın gerçek yönünü bulmasını bir süre beklemek çok faydalı olacaktır.

Omuz Baş ve Omuz Oluşumu

 

Baş ve omuz oluşumu, yükselen fiyat trendinin tersine çevrilmesi için güvenilir bir sinyal oluşturan önemli oluşumlardan biridir. İngilizcede "baş ve omuzlar" teriminden Türkçe'ye çevrilen bu oluşum, ilk bakışta her iki tarafta baş ve omuz görüntüsü olarak anılan ifadeyle uyumlu bir görünüm sergiliyor.

Örnek olarak birbiri ardına oluşan baş ve omuz olmak üzere iki omuzun oluşması konuyu açıklamaya yardımcı olacaktır. Gördüğünüz gibi fiyatlar önce belli bir seviyede zirveye ulaşır ve omuz kısmını oluşturur. Fiyat daha sonra gerilediğinde, bir süre sonra daha büyük bir ivme ile yükseldiğinde, daha yüksek bir tepe oluşturur. Genellikle kafa olarak adlandırılan bu tepenin genliği, omuz adı verilen kısmın genliğinden daha büyük olabilir. Üçüncü aşamada, boy ve büyüklükteki bir başka omuzun, daha önce çekilen omuz vuruşuna neredeyse eşdeğer olduğu görülmektedir. Omuz, baş ve omuz oluşumunun bu şekilde oluşması, oluşumun gerçekleştiği anlamına gelir.

Ancak dikkat edilmesi gereken nokta omuz, baş ve omuz oluşumu tamamlandıktan sonra omuzların alt tabanını oluşturan destek hattının ve baş bölgelerinin aşağıya doğru kırılmasını beklemektir. Deseni doğrulamak için fiyatın aşağı doğru kırılmış olması gerekir. Önemli ölçüde aşağı yönlü hareket eden fiyat, yatırımcı için iyi bir satış sinyali olarak kabul edilir.

Ters Baş ve Omuz Oluşumu

 

Baş ve omuz oluşumunun tüm özelliklerini taşıyan ancak fiyat tablosunun alt kısmında simetri olarak oluşan bir oluşumdur. Baş ve omuz oluşumunun düşey eksende dönmesidir. Fiyatın düşme yönünde meydana gelir ve yukarı doğru bir tersine dönüşün başlangıcını belirten güvenilir bir ters çevirme modelidir.

Aşağıya doğru ilerleyen fiyat, öncelikle belirli bir destek noktasında bir dip oluşturur. Geri dönen fiyat daha yüksek bir ivme kazandığında ve tekrar düştüğünde, daha düşük seviyede daha büyük bir dip oluşturur. Baş kısmı oluşturulduktan sonra aşağı yönlü bir trend içerisinde olan fiyat, son hamlede başın ulaştığı noktaya gelmeden önce ancak omuz ekstansiyonuna gelebilir. Sonuç, ters bir baş ve omuz oluşumudur.

Desenin doğrulanması için fiyatın omuz hattını yukarı doğru kırması ve önemli ölçüde ilerlemesi beklenmelidir. Omuz çizgisinin altındaki fiyat, satın alma için gerekli koşulların karşılanmadığını gösterir.

Dikdörtgen Desen

 

Dikdörtgen, belirli bir yönde kararlılıkla ilerleyen fiyatın, ters yönde bir reaksiyonla karşılaştığı ve kısa bir bant içerisinde aşağı yukarı hareketlerle kalma sürecine girdiği alanın kısa adıdır. Sıklıkla karın gerçekleşmesi sırasında gözlenen ve ayıların boğalarla, boğaların bir süre ayılarla çatıştığı karşılaşma koridorudur.

Dikdörtgenin oluşumunda fiyat belli bir yerden aniden ters yönde dönmektedir. Ancak ters yönde gelişen bu hareket kısa bir alan içerisinde geri döndürülür. Bu nedenle, iki belirli limit arasında, fiyat paralel bir eksende dalgalanır. Bu, ilgili alanda bir dikdörtgen oluşumuyla sonuçlanır.

Dikdörtgenler hem düşme hem de yükselme eğilimi sırasında görülebilir ve önceki ilerleme yönünün çıkışta korunması muhtemeldir. Yani, dikdörtgen çıkışlardaki fiyat yönünün, dikdörtgen oluşmaya başlamadan önceki ile aynı olması daha olasıdır.

Yükselen bir grafikte oluşturulmuş bir dikdörtgen için üst direnç noktası kırıldığında satın alma, azalan bir grafikte oluşturulan bir dikdörtgenin alt destek noktası bozulduğunda bir satış emri verilmesi riski azaltır.

Bayrak Oluşumu

 

Bayrak oluşumunun genel davranışı dikdörtgen desene benzemekle birlikte, fiyatın tersi yöndeki akımın yoğunluğunun daha yüksek olması nedeniyle gelişen fiyatın tersi yönünde oluşan kısa bir tersine dönüş alanı görülebilmektedir. Bayrağı şekil olarak anımsattığı için bu ismi almıştır.

Fiyat karının belli bir yöne gitmesi, düşük öneme sahip ekonomik verilerin açıklanması veya benzeri nedenlerle herhangi bir yerde tepkiyle karşılaşabilir ve ters yönde eğilimde kısa vadeli tersine dönmeler gösterebilir. Bu tersine çevirme, iki paralel destek ve direnç sınırı arasında belirlenen fiyat kanalı aralığında gerçekleşir. Ancak bu dönüş hareketi genellikle dikdörtgenlerdeki gibi bir ömre sahip olmamakta ve kısa sürede fiyat eski eğilime uygun hareket etmeye devam etmektedir.

Bayrak çıkışlarında, fiyat muhtemelen bayrak oluşmaya başlamadan önceki yönde hareket etmeye dönecektir. Pozisyon riskini azaltmak için bayrak oluşumunun çıkışında bayrağı kırarak fiyatın bir süre ilerlemesini beklemek çok önemlidir. Bayrağın alt kenarının aşağı doğru kırılması, düşen bir pazar için bir satış sinyali olarak kabul edilir ve yükselen bir pazar için bayrağın üst kenarının yukarı doğru kırılması, bir satın alma sinyali için uygun bir koşul olarak kabul edilir.

Kama Oluşumu

 

Takozlar, fiyatların gittikçe daha az genlikle hareket ettiği ve belirli bir dönemde kademeli olarak sıkıştığı alanı ifade eden bir oluşumdur. Oluşum koşulları üçgenlere nispeten benzer olsa da, oluşum süreci çok daha uzundur ve her iki daralan sınır çizgisi ufukta birleşmeden önce fiyat kırılır.

Kamanın eğimi kamanın yönü olarak tasvir edilmiştir ve kamanın çıkışındaki fiyat aynı yönde kırılma eğilimindedir. Ancak bu olasılık, üçgen oluşumlarda olduğu gibi güçlü bir faktör değildir. Bu nedenle, üçgen oluşumunda olduğu kadar güvenilir bir şekilde bir yön belirlemek riski artırabilir. Kama oluşumundan yararlanmanın en iyi yolu, kama sınırları aşıldıktan sonra yaşanacak yüksek ivmeli uzun süreli harekette yer almak olacaktır. Bu nedenle, takoz limitini aşan harekette alış pozisyonu ve takoz limitini aşan harekette satış pozisyonu açmak iyi bir yatırım stratejisi olacaktır. Bununla birlikte, kırılma hareketinin ters kısa vadeli bir tepki olup olmadığını görmek için fiyatın takozdan önemli ölçüde uzaklaşmasını beklemek akıllıca olacaktır.

Takozlar diğer oluşumlar kadar sık ​​görülmese de, önemli bir oluşumdur ve yüksek öneme sahip ekonomik hareketlerde görülmesi muhtemeldir.