ALT AĞ OLUŞTURMA

Bir ağ içerisinde bulunan tüm cihazların bir IP adresi olmak zorundadır. Cihazlar haberleşmelerini bu IP adresi üzerinden sağlar ancak cihazların birbirleri ile haberleşebilmeleri için aynı ağ yapılandırmasında bulunmaları gerekir.
Bir örnekle açıklamak gerekirse; bir okulda bulunan tüm laboratuvarların tek bir odada toplanması ve tüm öğrencilerin burada ders işlemesi imkânsızdır. Bu nedenle laboratuvarlar bölüm bölüm sınıflara ayrılır.
Alt ağlara bölme işlemi ile örnekte verilen duruma benzer şekilde hiyerarşik bir yapılanma oluşturulmaktadır. Bu sayede ağ trafiği bölünerek daha verimli bir yapı elde edilir, ağ trafiği azaltılır ve ağın yönetimi kolaylaştırılır. Aksi takdirde ağa dahil olan cihaz sayısı arttıkça ağ içerisindeki trafik artacak ağ performansı düşecek ve yönetimi zorlaşacaktır.

AND İŞLEMİ İLE HESAPLAMA

Alt ağlara bölme işlemine geçmeden önce mantıksal VE (AND) işlemini anlamamız gerekmektedir. Mantıksal VE işlemi, var olan tüm girişlerin gerçekleşmesi durumunda sonucun mantıksal 1, diğer durumlarda mantıksal 0 olmasıdır. Örneğin bir lambanın yanabilmesi için elektrik ve sigorta ilişkisinden yola çıkacak olursak elektriğin olmadığı ya da sigortanın kapalı olduğu tüm durumlarda lamba yanmayacak ancak elektriğin var olduğu ve sigortanın açık olduğu durumda lamba yanacaktır. Burada 1 varlık 0 ise yokluk anlamındadır.

Elektrik  |   Sigorta  |   Lamba                Giriş 1  |  Giriş 2  | Sonuç                   

  Yok         Kapalı       Yanmaz                   0               0                0                       Kısaca özetleyecek olursak girişlerden herhangi birinin “0” olması durumunda sonuç “0”, her ikisininde

  Yok         Açık          Yanmaz                   0               1                0                        “1” olması durumunda sonuç “1” olmaktadır.

  Var         Kapalı       Yanmaz                   1               0                0

  Var         Açık          Yanar                       1               1                1

 

ALT AĞ MASKE ADRESİ OLUŞTURMA

Belirli bir IP adresine sahip olan bir cihazın hangi ağda olduğunu belirlemek için sadece IP adresi yeterli değildir. IP adresi ile birlikte Subnet Mask (Alt Ağ Maskesi)’ın verilmesi gerekmektedir. Bu iki adres birlikte mantıksal “VE” işlemine tabi tutularak cihazın hangi ağa ait olduğu belirlenir.

Varsayılan alt ağ maskesine dikkatli baktığımızda ağ adresinin bulunduğu oktetlerdeki bitlerin “1” cihaz adresinin bulunduğu oktetlerdeki bitlerin “0” olduğunu göreceğiz. Mantıksal VE işlemini hatırlarsak girişlerden herhangi birinin “0” olması, sonucu “0” yapmaktaydı. Herhangi bir alt ağa bölünmemiş sistemlerde tüm cihazların IP adreslerine mantıksal VE işlemi uygulanması sonucu hep aynı sayı olan ağ numarasının çıkması sağlanmaktadır

ALT AĞLARA BÖLME

Alt ağlara bölme, bir adres blokundan birçok mantıksal alt ağ oluşturma işlemine müsaade eder. IP adresini alt ağlara bölebilmek için alt ağ maskesinde bulunan cihaz adresi bitleri ağ adresi bitleri olarak ödünç alınır. Her bit 2^n adet alt ağ oluşturmaya imkân sağlar. Bit sayısı arttıkça oluşturulabilecek alt ağ sayısı 2’nin katları şeklinde artacaktır. Örneğin bir IP adresi, 1 bit ödünç alındığında 2 alt ağa, 2 bit ödünç alındığında 4 alt ağa bölünebilmektedir.

Alt Ağ Sayısı = 2^n/X+ n(Toplamı network adresini yani 1’ lerin sayısını göstermektedir.)
 
Toplamda 32 bit olduğuna göre host kısmında kalan Sıfır değerlerinin sayısı;
 
Sıfırların sayısı ( m )= 32-(X+n)
 Alt ağlara dağıtılabilecek cihaz adresi sayısı= 2^m-2
 Örneğin C sınıfı bir IP adresi 2 alt ağa bölünmek istendiğinde (2^n=2, n=1) 1 bit ödünç alınacağından geriye 7 bit kalacaktır. Bu durumda 2^7-2, 128-2=126 adet cihaz bu ağa dâhil olabilecektir.
 
NOT: Alt ağlara bölme işleminin2’nin katları şeklinde olacağını unutmayınız. Örneğin aynı host sayısına sahip 3 alt ağa ihtiyaç duyulduğunda 4’e, 5 alt ağa ihtiyaç duyulduğunda 8’e bölmek gerekecektir.

ALT AĞ MASKESİ UYGULAMALARI

Problem: Firmanızda 150 adet cihaz bulunmaktadır. Bu firmaya ait ağ yapılandırmasını hesaplayınız
 
Çözüm: 150 adet cihaz olduğuna göre C sınıfı bir IP adresi işimizi görecektir. Alt ağa bölme işlemine ihtiyaç duyulmamaktadır. Bu durumda;

Problem: Firmanın iki ayrı bölümünde 100’er adet cihaz bulunmaktadır. Bu firmaya ait ağ yapılandırmasını hesaplayınız
 
Çözüm: Bu firma için C sınıfı bir IP adresi 2 alt ağa bölünecektir.

Tabloda kırmızı ile vurgulanan alanlar ağ adresini göstermektedir. Alt ağ maskesinde “1” olan bitler ağ adresinde değişikliğe sebep olmaz ancak alt ağ maskesinde “0” olan bitler ile IP adresi mantıksal VE işlemine tabi tutulduğunda adresler değişecek ve bize bölünen ağlardaki IP adreslerini sağlayacaktır.

KAYNAK : http://www.onurunurlu.com